Page 20 - © JMP Design (www.jmpdesign.eu); UMWM - MSR 1-2/2012
Basic HTML Version
– 20 –
MAŁOPOLSKIE STUDIA REGIONALNE
nr 1–2 / 24–25 / 2012
wykazać, jakie elementy ładu instytucjonalnego (re-
guły gry) może wprowadzać i egzekwować władza
w regionie,
uważać na interpretacje, przekłamania, powielanie
i „wyciek” środków wsparcia,
poszukiwać dobrych instrumentów wspierających
działania wielowymiarowo.
Konieczność przestrzegania wyżej sformułowanych założeń
wyznaczyła też charakter dokumentu, który jest:
kierunkowy w obszarze innowacji,
wykonawczy w stosunku do Strategii Rozwoju Wo-
jewództwa Małopolskiego i umożliwiający realizację
sformułowanej w niej wizji rozwoju regionu,
systemowy,
dualny z punktu widzenia interesów (zarządu jako
realizatora polityki innowacji i województwa jako jej
beneficjenta),
zgodny z paradygmatem rozwoju gospodarki wiedzy,
zgodny z „nowym paradygmatem polityki regio-
nalnej” w UE,
stanowiący o niezmienności misji przy elastyczności
jej realizacji; charakter „kroczący”,
zgodny z koncepcją innowacji otwartej,
przygotowany wg przewodnika RIS3 (
smart
specialisation
),
obejmujący horyzont czasowy: pomiaru (ska-
nu) 2008‑2011, przygotowania 2012, realizacji
2013‑2020.
Podejmując próbę wyselekcjonowania priorytetów czy
sformułowania zadań kluczowych do finansowania w no-
wej perspektywie finansowej w ramach RSI, należy wciąż
mieć na uwadze, iż Polska jest krajem o relatywnie niskiej
innowacyjności i mimo wzrostu w ostatnim okresie na-
kładów na B+R do 0,74% PKB, (co wciąż nisko sytuuje
Polskę w Europie) i jak wspominano, ogromnych środków
z UE umożliwiających wsparcie działalności badawczej i in-
nowacyjnej, a także rozbudowania zaplanowanych przez
urzędników wszelkiego typu bytów organizacyjnych dla in-
nowacji (centra doskonałości, inkubatory, centra transferu
technologii, parki technologiczne, centra zaawansowanych
technologii, platformy technologiczne, klastry, itp.) nie od-
notowano wzrostu poziomu innowacyjności, ponieważ byty
te nie zostały wprzęgnięte w rzeczywistą gospodarkę sieci,
współzależności pomiędzy nimi słabo się rozwinęły, zdol-
ność do samoutrzymania się nie utrwaliła, a organizacje te
w większości mogą przestać działać po odcięciu dopływu
publicznych środków. Poziom „siły innowacyjnej” (0,278)
lokuje Polskę na jednej z końcowych pozycji wśród krajów
UE
30
,
tzw. umiarkowanych innowatorów. Na tym tle nie-
zwykle ważne jest zaobserwowane zjawisko pozytywnej
lokaty Polski pod względem jakości kapitału ludzkiego,
wzrostu wydajności pracy, inwestycji firm i silniejszej kore-
lacji ochrony własności intelektualnej z wydatkami na B+R
przedsiębiorstw, niż sektora naukowego. Wyjaśnieniem
może tu być zapewne wyższość biznesowej motywacji
przedsiębiorstw nad specyficznym modelem naukowca, dla
którego motywacja biznesowa nie musi być istotna. Można
więc będzie liczyć przede wszystkim na przedsiębiorstwa
pod warunkiem zapewnienia im możliwie racjonalnego in-
strumentarium ładu instytucjonalnego, wzmocnienia mo-
tywacji do rozwoju kreatywnej działalności poprzez wy-
korzystanie z sukcesem kompetencji ludzi. W tym nurcie
w przyszłym programowaniu wsparcia finansowego nie
można już dopuścić do utrwalenia się niebezpiecznego
w Polsce przekonania, co podkreśla wielu badaczy
31
,
że
wydatkowanie środków unijnych jest tożsame z realizacją
polityki innowacji, sukcesem w rozwoju innowacji, że środ-
ki unijne są w stanie zastąpić własny wysiłek wykorzysta-
nia istniejącego potencjału rozwojowego i stworzenia siły
ekonomicznej regionu, kraju, podczas, gdy służą one jedy-
nie do uruchomienia pierwotnego impulsu wykorzystania
własnych możliwości, mają być zaczątkiem znanego efektu
„
śnieżnej kuli”. Wiele wskaźników oceny spożytkowania
środków unijnych ma przede wszystkim charakter koszto-
wy, wielkość kosztów postrzegana jest przez oceniających
jako skala absorpcji w sensie pozytywnym. Czy w takiej
sytuacji wzmacnia się wysiłek własny na rzecz innowacji,
czy raczej go osłabia? Z pewnością nie tworzy się tak po-
trzebnej siły ekonomicznej polskich regionów.
Jak więc postrzegać i uwzględnić koncepcję inteli‑
gentnej specjalizacji (IS) w przygotowaniu i realizacji
RSI WM tak, by wzmocnić wysiłek własny regionu na
rzecz rozwoju innowacji?
Jak wiadomo, korzeni kon-
cepcji inteligentnej specjalizacji upatrywać należy w chęci
powiązania polityki naukowej i innowacyjnej, nowej polityki
przemysłowej i regionalnej adresowanej głównie do państw
członkowskich UE, a służyć ma ona do określania wizji
i systematycznego pozycjonowania regionu lub państwa
w gospodarce opartej na wiedzy
32
.
Koncepcja ta, wprowa-
dzona do dokumentów strategicznych UE (m.in.
Europa
2020
,
inicjatywa
Unia Innowacji
)
i rozwijana też w obszarze
polityki spójności, wskazuje na konieczność zreformowania
regionalnych (ale także krajowych) systemów prowadze-
30
IUS, 2010
31
M.in. T. Geodecki, G. Gorzelak, J. Górniak, J. Hausner, S. Mazur,
J. Szlachta, J. Zaleski,
Kurs na innowacje
,
Fundacja GAP, Kraków,
2012,
a także Regionalna Strategia Innowacji WM 2013‑2020
(
draft), UMWM Kraków, 26.04.2012 w części diagnostycznej
32
D. Forey, P. David, B. Hall,
Smart Specialisation.The Concept
,
Know-
ledge Economists Policy Brief, Nr 9, 2007
