– 25 –
MAŁOPOLSKIE STUDIA REGIONALNE
nr 1–2 / 24–25 / 2012
na niemożność ustalenia dziś priorytetów, bo nie wiado-
mo, co będzie w 2020 roku. Z tym oczywiście można się
zgodzić częściowo, trendy rozwojowe są znane, w zarysie
ogólnym wiadomo, że pogłębiać będzie się usieciowienie
gospodarki i wzrost innowacji społecznych, mających cha-
rakter krzyżujących się. Jednak z pewnością pula środków
wsparcia obejmować musi rezerwy na nowości, o których
nikt dzisiaj jeszcze nie wie. Najbardziej niepokojące są
głosy o utrzymujących się trudnościach we współpracy
między przedsiębiorcami, a naukowcami wynikających
z odmiennych modeli myślenia, motywowania i działania.
Tak czy inaczej, propozycje wspierania priorytetów, dzia-
łań i przedsięwzięć określonych w RSI muszą zostać wy-
pełnione projektami rozwoju innowacji, umożliwiającymi
wypełnianie luk GOW w regionie, a te będą kierowane
do finansowania z różnych źródeł. Warto więc rozważyć
następujące podejścia w tworzeniu rankingów projektów,
co do których wsparcie finansowe może w Małopolsce
mieć sens:
długookresowe projekty rozwoju przełomowych in-
nowacji opartych na zintegrowanych własnych bada-
niach podstawowych i rozwojowych. Wprowadzają
one nowe wartości, niezależnie czy dotyczą niższych
segmentów rynku czy tworzą nowe rynki;
projekty duże i kluczowe (zarówno innowacji przeło-
mowych, jak i podtrzymujących) wiążące krzyżowo
różne rodzaje innowacji, a więc np. produktowo‑
‑
usługowo‑marketingowo‑organizacyjno‑społeczne,
możliwe do realizacji we współpracy ponadregio-
nalnej, a nawet międzynarodowej (w czym niezwy-
kle pomocny może być Polsko‑Amerykański HUB
Innowacyjności w Dolinie Krzemowej) z założeniem
wejścia na rynek globalny;
projekty zapewniające wsparcie dziedzin, w których
przedsiębiorstwa i badania jednostek naukowych Ma-
łopolski rozwijają się szybciej niż w innych regionach,
a dodatkowo mogą pozyskać zagranicznych partne-
rów do współpracy;
projekty reprezentujące najwyższą skalę współpracy
zewnętrznej z uczelniami w zróżnicowanych formu-
łach. Sednem takich projektów jest wywołanie zmian
strukturalnych i cywilizacyjnych w kilku regionach
w Polsce (lub szerzej);
projekty zapewniające rozwój innowacji podtrzymu-
jących, polegających na ulepszaniu istniejących pro-
duktów w zakresie cenionym przez odbiorców. Mogą
zapewnić ruch w górę po ustalonym torze rozwoju
(
np. rozwijanie pewnych elementów nowości bazu-
jąc na innowacjach importowanych, które dominują
niestety w polskiej rzeczywistości)
projekty odtwórcze, „tanie i szybkie”?
Odpowiedź na pytanie, które typy projektów rozwoju inno-
wacji powinny osiągnąć strategiczne wsparcie w Małopolsce
musi być powiązana z odpowiedzią na inne pytanie postawio-
ne w przewodniku RIS3, a proponowane regionom w pro-
cesie negocjowania skali wsparcia w nowej perspektywie
finansowej UE. Mianowicie, jakie będą konsekwencje roz-
woju inteligentnej specjalizacji w danym regionie w aspekcie
zmian strukturalnych? Przy czym wg RIS3 Guide proponuje
się cztery modele zmian strukturalnych w regionach:
1.
Transformacja
–
inteligentna specjalizacja winna
umożliwić przejście od istniejącego do nowego sek-
tora w oparciu o istniejące zasoby i kompetencje
(
np. sektor optyczny i medyczny w Austrii).
2.
Modernizacja
–
wybór specjalizacji umożliwiającej
technologiczne usprawnienia w ramach istniejących
sektorów w oparciu o technologie ogólnego zastoso-
wania (np. sektor papierniczy w Finlandii).
3.
Dywersyfikacja
–
w tym przypadku specjalizacje
regionu otwierają szanse rozszerzenia działalności
na nowe sektory w oparciu o wykorzystanie efektów
synergii krzyżujących się innowacji (np. przemysł lot-
niczy i kosmiczny we Francji).
4.
Radykalna transformacja
–
inteligentna specjalizacja
umożliwia rozwój przełomowych innowacji i utwo-
rzenie nowego sektora (rynku) w oparciu o pewne
dostępne zasoby i kompetencje (np. wykorzystanie
ICT w archeologii we Włoszech).
Wydaje się, że odpowiedź na to pytanie można znaleźć
w dokumencie RSI WM, który przygotowywano jako stra-
tegię rozważoną, a nie doraźną, choć w warunkach zwięk-
szonej niepewności ekonomicznej należy zakładać szerszy
margines elastyczności, co też uczyniono wprowadzając
pojęcie „strategii kroczącej”. Charakter RSI WM wynika
z ambitnej wizji Strategii Rozwoju Województwa Małopol-
skiego. Może warto wykorzystać nieco podejście wizjoner-
skie, aby taką właśnie strategię rozwoju innowacji po prostu
zrealizować, wypełniając niektóre luki GOWw Małopolsce.
Literatura:
1.
Castells M.,
The Rise of the Network Society, Blackwell
Publishers
,
Oxford, 2000
2.
Chesbrough H., Open Innovation:
The New Imperati-
ve for Creating and Profiting From Technology
,
Harvard
Business School Press, 2003
3.
Christensen Chlayton M., Scott D. Anthony, Erik
A. Roth,
Innowacje. Następny krok
,
Harvard Business
School Press, 2004, polskie wydanie Warszawa 2010