Page 90 - © JMP Design (www.jmpdesign.eu); UMWM - MSR 1-2/2012

– 90 –
MAŁOPOLSKIE STUDIA REGIONALNE
nr 1–2 / 24–25 / 2012
zdarzeniach i procesach, które charakteryzuje wysoki,
z punktu widzenia organizacji, stopień niepewności i ryzy-
ka. Dzięki temu planowanie strategiczne stwarza możliwości
udzielenia odpowiedzi na istotne dla podmiotu planującego
pytanie: jak organizacja powinna ułożyć swoje związki z oto-
czeniem w aspekcie możliwości przetrwania, jak również
rozwoju? Organizacja traktowana jest tutaj jako organiczna
całość, a zarazem część systemu złożonego z niej samej i jej
specyficznego otoczenia. Rozwiązania strategiczne jako pro-
dukty planowania strategicznego, mają charakter globalny.
Ostatnie pytanie związane jest ze specyfiką procedur i tech-
nik planowania strategicznego. Specyfika ta ściśle wiąże się
z wymienionymi wyżej atrybutami podmiotu planowania
oraz obiektu planowania. Autonomia i kreatywność wpły-
wają na dobór takich narzędzi, które pobudzają procesy
twórczego myślenia. Narzędzia te oferują możliwość cią-
głego „uczenia się”. Natomiast interaktywność i globalność
planowania strategicznego są cechami decydującymi o ukie-
runkowaniu procedur i narzędzi na penetrację otoczenia
organizacji.
Istota planowania strategicznego może być rozpatrywana
w kilku aspektach. M. Lisiński proponuje, aby były to nastę-
pujące aspekty badawcze3:
ƒ ƒ aspekt rezultatowy, wyrażający się w postaci wytworu
tego procesu, czyli strategii i jej konkretyzacji – planu
strategicznego,
3 Lisiński M., Metody planowania strategicznego, PWE, Warsza-
wa 2004, s. 6.
ƒ ƒ aspekt czynnościowy, sprowadzający się do wskazania
kolejnych działań wykonywanych w ramach procesu
planowania strategicznego,
ƒ ƒ aspekt strukturalny, odzwierciedlający jego budowę,
czyli poszczególne fazy czy kroki postępowania ba-
dawczego i funkcje (zadania) realizowane w ich toku,
ƒ ƒ aspekt instrumentalny, opisujący techniki i metody
wykorzystywane w toku postępowania badawczego.
Z punktu widzenia podjętego problemu dla nas szczególnie
interesujący będzie aspekt instrumentalny wyrażający się ze-
stawem metod i technik wykorzystywanych w planowaniu
strategicznym. Jednym z takich narzędzi są Technologiczne
Mapy Drogowe.
Przewidywanie przyszłości
Wykorzystywanie map drogowych jest związane z po-
jawieniem się koncepcji określanej jako foresight. Jest
to koncepcja upowszechniona w latach 90. XX stule-
cia, w celu wskazania i oceny przyszłych potrzeb, szans
i zagrożeń związanych z rozwojem społecznym i gospo-
darczym oraz przygotowania odpowiednich działań wy-
przedzających z dziedziny nauki, edukacji i techniki. Nie
jest to prognozowanie bazujące na założeniu kontynu-
acji istniejących dotychczas tendencji w obszarze sta-
nowiącym przedmiot foresightu, lecz przede wszystkim
próba przedstawienia wizji przyszłych, przypuszczalnych
tendencji, które mogą się kształtować zupełnie inaczej
niż to wynika z obecnych uwarunkowań. Projekty re-
alizowane w ramach koncepcji foresight służą badaniu
możliwych, prawdopodobnych i preferowanych wersji
1970 1980 1990 2000 2010
Planowanie
strategiczne
Myślenie
strategiczne
Prognozowanie
Foresight
Planowanie scenariuszowe
Motorola wprowadza
Technology
Roadmapping
Co-evolution
Zastosowanie
w sektorze
elektronicznym
Technology
Roadmap w sektorze
półprzewodników
Wykorzystywanie
w innych sektorach
i obszarach (biznes,
administracja)
TRM jako
narzędzie
wspomagające
zintegrowane
planowanie
strategiczne
Rys. 1. TRM jako etap rozwoju planowania strategicznego
Źródło: opracowanie własne na podstawie R. Phaal, C.J.P. Farrukh, D.R. Probert, T­‑Plan­‑The Fast­‑Start to Technology Roadmapping: Planning Your
Route to Success , Institute for Manufacturing, University of Cambridge, Cambridge, UK, 2001