Od Redakcji
Fiasko, przyjętej u progu XXI wieku, Strategii Lizbońskiej,
która zakładała, że w ciągu dekady Unia Europejska stanie
się najbardziej konkurencyjnym regionem gospodarczym
na świecie, a także wyraźny dystans dzielący, na polu inno-
wacyjności, UE od Stanów Zjednoczonych, Japonii i tzw. azja-
tyckich tygrysów sprawiły, że przywódcy unijni postanowili
szukać nowej drogi. Zdobycie silnej pozycji ma zapewnić
Unii realizacja strategii „Europa 2020”, przyjętej w roku 2010.
Receptą na walkę z kryzysem ma być oparcie rozwoju UE
na trzech filarach: rozwoju inteligentnym (rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji); rozwoju zrów-
noważonym (wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku
i bardziej konkurencyjnej) oraz rozwoju sprzyjającym włączeniu społecznemu (wspieranie gospodarki
o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną).
Zwiększenie roli wiedzy i innowacji ma być jednym z najważniejszych motorów rozwoju Wspólnoty Euro-
pejskiej. Ważną rolę mają do odegrania państwa i regiony. Autorzy Strategii „Europa 2020” podkreślają,
że państwa członkowskie będą musiały m.in.: zreformować krajowe i regionalne systemy prowadzenia
działalności badawczo­‑rozwojowej i innowacyjnej tak, by sprzyjały rozwijaniu doskonałości i inteligentnej
specjalizacji; zacieśnić współpracę między uczelniami, społecznością badawczą i biznesem; dostosować
krajowe procedury finansowania tak, aby zapewnić rozprzestrzenianie się technologii na całe terytorium
UE; promować wydatki na wiedzę. Jednym z kluczowym instrumentów rozwoju regionalnego ma być inte-
ligentna specjalizacja – wykorzystanie aktualnych lub nowych mocnych stron danego kraju bądź regionu
w kontekście UE, poprzez skupienie się na wybranej, niewielkiej liczbie obszarów i branż, aby osiągnąć
wybitne wyniki oraz zdobywać w nich przewagę konkurencyjną.
Unia Innowacji”
1
projekt przewodni Strategii „Europa 2020”
2
precyzuje, że od 2010 r.
państwa człon-
kowskie powinny istotnie poprawić wykorzystanie istniejących funduszy strukturalnych na projekty
w dziedzinie badań i innowacji, aby pomagać ludziom w zdobyciu niezbędnych kwalifikacji, doskonalić
systemy krajowe, wdrażać strategie inteligentnej specjalizacji i realizować międzynarodowe projekty
.
Państwa UE powinny zacząć przygotowania do programów funduszy strukturalnych po 2013 r., kładąc
większy nacisk na innowacje i inteligentną specjalizację. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma zo-
stać w pełni wykorzystany na rozwój potencjału badawczego i innowacyjnego w całej Europie, w oparciu
o strategie inteligentnej specjalizacji regionalnej. Również środki z Europejskiego Funduszu Społecznego
będą wspierać ten strategiczny wybór, m.in. w zakresie badan naukowych, działań służące tworzeniu sieci
kontaktów i nawiązywaniu współpracy partnerskiej między instytucjami szkolnictwa wyższego, ośrodkami
i przedsiębiorstwami badawczymi i technologicznymi.
Jak należy rozumieć pojęcie „inteligentnej specjalizacji” precyzuje komunikat Komisji Europejskiej (KE)
Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii Eu-
ropa 2020”
3
.
KE zaznacza, że władze krajowe i samorządowe powinny rozwijać strategie inteligentnej
1
Projekt przewodni strategii Europa 2020 „Unia innowacji”
,
2
EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecz-
nemu
,
3
Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii Europa 2020,
I,II,1,2,3,4,5,6 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,...IV