– 54 –
MAŁOPOLSKIE STUDIA REGIONALNE
nr 1–2 / 24–25 / 2012
są olbrzymie wysiłki, by zapobiegać „wykluczeniu
cyfrowemu”. Konieczne jest tu prowadzenie pro-
gramów edukacyjnych i eksperckich ze strony uczel-
ni Małopolski. Można szeroko wprowadzić techniki
e-lerningu prowadzonego przez małopolskie szkoły
wyższe.
Kraków wspólnie z Górnym Śląskiem powinien lide-
rować w rozwoju czystych technologii węglowych.
Istotne znaczenie ma tutaj prowadzenie przez AGH
węzła (collocation center) Europejskiej Wspólnoty
Wiedzy i Innowacji „KIC InnoEnergy”. Kluczowe dla
naszej przyszłości jest rozwinięcie nowych techno-
logii naziemnego i podziemnego zgazowania węgla
(
zamiast spalania w elektrowniach), wydobycia meta-
nu z pokładów węgla i gazu ziemnego ze skał łupko-
wych. Polska powinna stać się prekursorem nowego
typu górnictwa wiertniczego, w którym wszystkie
kopaliny można by wydobywać za pomocą sieci pio-
nowych i horyzontalnych otworów wiertniczych, bez
potrzeby budowy tradycyjnych kopalń głębinowych
i odkrywkowych.
Współpraca z innymi regionami
Świetnym sposobem na wzmocnienie pozycji Krakowa
w Europejskiej Przestrzeni Badawczej mogłyby być inicja-
tywy makroregionalne obejmujące Śląsk, południe Polski
lub nawet środkową Europę. Działania takie powinny mieć
na celu wzmocnienie potencjału, pogłębienie współpracy
i jej ogniskowanie wokół strategicznych specjalności, przy-
gotowanie członków do aktywnego uczestnictwa w kre-
owaniu, a następnie wykorzystywaniu Programu Ramowe-
go Horyzont 2020 (ok. 80 mld euro w latach 2014–2020).
Najbardziej naturalnym partnerem w takich przedsięwzię-
ciach jest Górny Śląsk. W takim duecie można mówić o ma-
kroregionalnej specjalizacji w zakresie czystych technologii
węglowych, czystej energii, zaawansowanych materiałów,
w tym metali krytycznych, zrównoważonej chemii, także
kompleksów chemiczno-energetycznych opartych o zga-
zowanie węgla.
W zakresie inicjatyw w obrębie energetyki prosumenckiej,
tworzenia społeczności nakierowanych na podnoszenie
efektywności energetycznej (Smart Cities and Commu-
nities), a także w obszarach rolnictwa zrównoważonego,
budowania społeczeństwa informatycznego naturalnymi
partnerami są województwa: podkarpackie, świętokrzyskie,
a nawet cała południowa Polska aż po Wrocław („Autostra-
da Wysokich Technologii”, „Dolina Informatyczna”). Tego
typu współpraca tworzy przeciwwagę dla dominacji War-
szawy w polskiej sferze B+R (50% potencjału B+R skupia
się w Warszawie). Działaniem w tym kierunku jest też oś
południkowa Kraków–Łódź–Gdańsk, a dobrym przykładem
podpisanie umowy przez Politechnikę Łódzką, Akademię
Górniczo-Hutniczą oraz Politechnikę Gdańską w sprawie
utworzenia międzyuczelnianego kierunku – chemii budow-
lanej. Studenci tego kierunku kształcić się będą w uczel-
ni macierzystej, jak i w dwóch pozostałych, partnerskich
uczelniach.
Nadchodzące lata będą okresem budowy jednolitej europej-
skiej przestrzeni w zakresie swobodnego przepływu wiedzy
i innowacji – Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA). Dla
podniesienia znaczenia Małopolski w ERA warto wzmac-
niać współpracę ze Śląskiem Cieszyńskim, Okręgiem Ży-
liny, a nawet Budapesztem i Bratysławą, by budować silny
Środkowoeuropejski Makroregion, zdolny do konkuro-
wania z regionami zachodniej Europy. Warto włączyć się
w ściślejszą współpracę z innymi regionami zrzeszonymi
w Europejskiej Sieci Współpracy Regionów w Zakresie
Badań i Innowacji (ERRIN). Celem ERRIN jest budowanie
platformy współpracy, silniejszych partnerstw w dziedzinie
badań i innowacji oraz ułatwienia komunikacji i zrozumienia
zagadnień dotyczących badań i innowacji. Działania sieci ER-
RIN wskazują na możliwe przedsięwzięcia w zakresie wy-
zwań, jakie pojawiają się na szczeblu regionalnym, a także
barier, które regiony muszą pokonywać w drodze do pod-
noszenia swojej konkurencyjności zarówno w Europie, jak
i w skali globalnej.
Promocja Małopolski
Podczas Konferencji WIRE 2012 udało się wypromować
Małopolskę jako region, który dogania europejską czołówkę
i staje się bardzo ważnym partnerem w wyścigu o rozwój
technologii. Rektorzy i władze samorządowe prezentowali
olbrzymie inwestycje skierowane na tworzenie najnowo-
cześniejszej infrastruktury B+R sfinansowane z funduszy
strukturalnych, w tym nowe obiekty na Uniwersytecie Jagiel-
lońskim i w Akademii Górniczo-Hutniczej. Dysponując tym
potencjałem czas pomyśleć o następnych krokach.
Małopolska powinna być silnym Regionem Wiedzy, który
stawia na badania i innowacyjność, jako dźwignię rozwoju.
Należy więc określić regionalne specjalizacje technologicz-
ne w obszarze innowacji. W Małopolsce i we współpracy
z sąsiednimi regionami powinny być rozwijane technologie,
dzięki którym instytuty badawcze i firmy mogłyby być lidera-
mi w skali europejskiej, czy nawet konkurować z najlepszymi
na świecie. Dla takiego celu warto przekierować znaczną
część funduszy strukturalnych na rozwój naszych specjalności
badawczych i technologicznych oraz na wzrost konkuren-
cyjności firm Małopolski.
Nadchodzi czas decyzji – określenia nowej inteligentnej stra-
tegii i przyjęcia kluczowych dokumentów programowych
dla wdrażania funduszy strukturalnych w latach 2014–2020.
Nadchodzi czas dla Małopolski – jako europejskiego lidera
w zakresie badań i rozwoju technologii!